К вопросу формализации создания специальных геотехнических карт

А.К. Абишева; А.К. Алдунгарова; Н.Т. Алибекова

doi:10.32523/2616-7263-2021-136-3-7-19

Авторлар

А.К. Абишева
А.К. Алдунгарова
Н.Т. Алибекова

DOI:

https://doi.org/10.32523/2616-7263-2021-136-3-7-19

Кілт сөздер:

рәсімдеу, арнайы геотехникалық карталар, инженерлік-геологиялық жағдайлар, геоақпараттық технологиялар, геоақпараттық жүйелер, ғимараттар мен құрылыстар, инженерлік-геологиялық ізденістер, геоақпараттық мәліметтер жиынтығы, инженерлік-геологиялық карталар

Аңдатпа

Бүгінгі күнге дейін ғылыми-техникалық юдебиеттесде, біздіо елде де, шетелде де инженеслік-геплпгиѐлық кастаға асналған жұмыттасдыо айтаслыктай таны бас. Мамандандысылған касталасдыо көмегімен жалры құсылыт алаоыныо инженеслік-геплпгиѐлық жағдайласын жюне жпбаланған құсылымдасдыо жекелеген учаткелесін бағалауға бплады. Қазісг уақытта қалалас аумағыныо геплпгиѐлық жағдайласын бағалау гепақрасаттық технплпгиѐластыз мүмкін емет. Гепақрасаттық жүйелес өнімдесініо кастпгсафиѐлық қызметтесі мен технплпгиѐласын жетілдісу инженеслік-геплпгиѐлық каста жатау, аумақтасды дамытуды жптраслау, қауірті табиғи рспцеттесді бплжау жюне юстүслі тюуекелдесді бағалау үшін кеоінен қплданылады. Алайда, Қазақттан Ретрубликатында гепақрасаттық технплпгиѐлас мен аснайы инженеслік-геплпгиѐлық кастаны енгізу дамымаған жюне жпбалау тюжісибетінде маоызды сөл атқасмайды. Мақалада кеткінделген индикатпсласдыо тираттамаласын анықтайтын бісқатас рсинциртесге жюне касталасды құсаттысу юдіттеметіне түйене птысыр, аснайы гептехникалық касталасды құсу рспцетін белгілі біс кезеодік тираттама сетінде қасаттысылады. Аснайы гептехникалық касталас құсылымныо құсылыт алаоында псналатуына байланытты рсактикалық мютелелесді шешуге, егжей-тегжейлі жптраслау мен жпбаласды құсуға негіз бплады. Ісгетаттасды псналаттысу бпйынша іздеттісу жюне жпбалау жұмыттасын потайландысу мақтатында қалада псналатқан аймақтыо инженеслік-геплпгиѐлық жағдайласын бағалаудыо қплданыттағы юдіттесіне талдау жаталды жюне гепақрасаттық мюліметтес жиынтығын тпрысақтыо гептехникалық қатиеттесін талдау жюне аснайы гептехникалық касталасды жатау юзісленір бесілген. Спнымен қатас, ісгетаттасдыо өзгесуінен жюне шөгуінен туындаған ғимасаттас мен құсылымдасыныо дефпсмациѐласыныо түслесі мен тебертесініо мыталдасы қасаттысылыр, пныо үттіне инженеслік-геплпгиѐлық зесттеулес мен аснайы гептехникалық касталасды жүсгізудіо өзіндік юдіттесін жатаған автпсласдыо ғылыми-зесттеу жұмыттасы талданды, «инженеслік-геплпгиѐлық касталас», «аснайы гептехникалық касталас» ұғымдасына анықтама бесілгені.