Метеорологиялық жүйелердің мониторингі мен модельдеуін зияткерлік етуде Big Data және Data Analytics қолдану

Аңдатпа

Бұл жұмыстың негізгі мақсаты метеорологиялық деректердің, атап айтқанда, үлкен деректердің, аналитиканың (майнингті) және оперативті-аналитикалық деректердің, олардың ақпараттық кесінділерінің (профильдерінің) мониторингінің ағымдағы жағдайын (мақсаттары, мүмкіндіктері, технологиялары) жүйелі және метеорологиялық шешімдерді қабылдау үшін интеллектуалды қолдаудың онтологиялық көрінісін  талдау болып  табылады. Уақыт қатарларын олардың шулылығы жағдайында (тек «ақ», гаусс шуылдары қарастырылады), деректерді біріктіру және деректерді басқару модельдерін енгізу және метеорологиялық мониторинг үдерісінде модельдеу мәселелері қарастырылады. Зерттеуде талдау, декомпозиция, ситуациялық модельдеу, параметрлік сәйкестендіру, математикалық статистика, классификация және тәуекелдерді басқару әдістері қолданылады. Жұмыстың негізгі нәтижелері: 1) ақпараттық объектілерге сұранысты ескере отырып, «экожүйенің» жүйелік инфрақұрылымы ретінде аналитика мониторингі  (қарапайымдылығы үшін үш деңгейлі); 2) деректердің сақталуын, талдауын және субъектінің қажеттіліктеріне сәйкес бейімделуін қамтамасыз ететін есептеу моделі, «жұмыс үстінде»; 3) мониторинг негізінде шешім қабылдауды ұсынудың құрылымдық онтологиялық схемасы, сондай-ақ оған сәйкес формалды математикалық модель. Тәжірибелік мониторингте алынған нәтижелер күрделі мәселелерді де (үлкен деректер Big Data негізінде) шешуге де, мониторингте қолайлы тәуекелдерді орнатуға (бағалауға), нашар жағдайда қауіпсіз, бақыланатын мониторинг үшін сәйкестендіру алгоритмдері мен бағдарламаларын (жоспарларын) құруға анықталған, анық емес жағдайларда мүмкіндік береді.