Шағын модульдік реакторлар. Олардың Қазақстанның энергетикалық жүйесіндегі орны

Аңдатпа

Қазақстандық энергетикада күрделі проблемалар: көмірді жағудан ластанудың жоғары деңгейі, электр энергиясының тапшылығы және электр станциялары жабдықтарының тозуы туындауда. Шешімді атом электр станцияларын салу және электр желілерін дамыту арқылы табуға болады, бұл ел үшін электр энергиясының таза және сенімді көзі ретінде шағын модульдік реакторларды дамыту келешегін ашады.

Көптеген елдер шағын модульдік реакторларға үлкен қызығушылық танытады, бұл күрделі шығындарды азайту, сол сияқты салыстырмалы төмен сыйымдылықтағы электр жүйелерінде пайдалану мүмкіндігіне де байланысты.

Қазақстандағы энергожүйе 3 аймақтан тұрады: Солтүстік, Оңтүстік және Батыс, соңғысы ҚР БЭЖ-дан оқшауланып жұмыс істейді. Барлық мұнай-газ секторы осы өңірде екенін ескере отырып, субъектілерді электрмен жабдықтаудың тұрақты жұмысын қамтамасыз ету қажет. Батыстың энергетикалық балансын талдау, сондай-ақ елдің үлкен экономикалық және экологиялық шығындарына әкелетін өнеркәсіптік тұтынушыларды электрмен жабдықтаудың жиі үзілуі, өзінің пайдалану ресурсын толық пайдаланатын энергия көздерін жиі пайдаланудан шығару салдарынан қолданыстағы қуаттар болашақта өсіп келе жатқан қажеттіліктерді жаба алмайтынын көрсетеді. [1]. Осылайша, көмірсутегі ізін азайту қажеттілігіне байланысты көмірсутекті шикізатты пайдалана отырып, энергия көздерін салуға баламаның жоқтығы, сондай-ақ Батыс аймағын Қазақстан Республикасының Бірыңғай энергетикалық жүйесіне қосу перспективасы оны құрайды. қуаттылығы 300 МВт-тан астам энергоблоктарды пайдалану мүмкіндігі бар, бұл өңірді үздіксіз электрмен жабдықтауды қамтамасыз етеді және энергия жүйесінің тапшылығын өтейді.

Мақала авторлары шағын модульдік реакторлар базасындағы атом электр станцияларымен біріктірілген жаңартылатын энергетика кешенін – жел және күн станцияларын салуды және энергияны сақтау жүйелерін пайдалануды көздейтін «Көміртексіз энергия кешені» жобасын қарастыруда. Энергетикалық кешен элементтерінің бірлескен жұмысы smart grid технологиясына негізделген сандық басқару жүйесін пайдалану есебінен жүктеме кестесіне сәйкес оңтайландырылады.

Шолуда ШМР, ЖЭК, энергия жинақтағыштардың және Smart Grid қарастырылып жатқан жобаларының артықшылықтары мен кемшіліктері, сондай-ақ Қазақстан Республикасында «Көміртексіз энергия кешені» жобасын іске асырудың негізділігі мен мүмкіндігі қаралатын болады.