Цемент өндірісінің қазіргі даму тенденциялары
Қаралымдар: 162 / PDF жүктеулері: 58
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-7263-2025-151-2-38-58Кілт сөздер:
цемент клинкері, күйдіру, қалдықтар, мырыш кендерін илеу клинкері, отын шығыны, композициялық цементАңдатпа
Портландцементті Клинкерді аз энергияны қажет ететін, ресурстарды үнемдейтін технологияларды қолдану арқылы алу мүмкіндігі қарастырылған. Оңтүстік Қазақстан зауыттарында портландцементті Клинкерді аз энергияны қажет ететін алу үшін ірі тоннажды өнеркәсіп қалдықтарының химиялық және минералогиялық құрамы белгіленді. Құрамында темірі бар жетіспейтін түзету қоспасын мырыш кендерін илеу клинкерімен алмастыру мүмкіндігі көрсетілген. Сонымен қатар, шикізат шихтасының құрамындағы клинкер бірнеше тапсырмаларды орындайды: бұл безді түзету қоспасы, клинкер түзілу процестерінің минерализаторы ретінде жұмыс істейді, шихтаға көмір енгізеді және табиғи отын шығынын азайтуға мүмкіндік береді. Бұл Клинкерді жағу үшін инжекторлық отын шығынын азайтуға және атмосфераға СО2 шығарындыларын азайтуға көмектеседі. Ачисай металлургиялық зауытының мырыш кендерін илеу клинкерімен, фосфор қожымен, Ленгер шахталарының көмір өндіру қалдықтарымен және натрий фторидімен әзірленген аз энергияны қажет ететін ресурс үнемдейтін шикізат қоспаларынан өнеркәсіп қалдықтары негізінде портландцемент клинкерін алу мүмкіндігі белгіленді. Клинкер құрамдас бөлігінің үлесін 10-15% - ға төмендете отырып, композициялық цементтер алу үшін Бетпақдала кен орнының күйдірілген тақтатас қоспаларын қолдану және өнеркәсіптің ірі тонналық қалдықтарын кәдеге жарату қоршаған ортаның ластануын азайтуға және өңірдегі экологиялық жағдайды жақсартуға мүмкіндік береді.
