Тұрғын ортаның тарихи трансформациялау аспектілері (Астана қ. мысалы негізінде)

Аңдатпа

Қазіргі уақытта урбанизацияланған кеңістіктер белсенді түрде өсіп, қоғамның өзгеретін қажеттіліктеріне сәйкес дамуда. Кез келген қаланың маңызды бөлігі – тұрғын үй құрылымдары, тұрғын үйлердің типологиялық топтары, тұрғын үй кешендері, кварталдар мен шағын аудандар болып табылады. Тұрғын үй ортасының өзгеруі қалалар мен жалпы қоғам дамуының маңызды аспектісі болып табылады. Тұрғын ортаны трансформациялау процестері динамикалық модернизацияланған өмір мәдениетімен тікелей байланысты. Қаланың геокеңістіктік және сандық дамуы қалыптасқан өсуіне әсер етеді, оны өзгертеді және оған жаңа мәртебе береді. Бүгінгі күні тарихи қалыптасқан тұрғын аудандар мен ғимараттар қала тұрғындары мен қонақтарының жаңа талаптары мен қажеттіліктеріне бейімделу үшін қайта құру мен жаңартуды қажет етеді. Мұндай трансформация тек физикалық өзгерістерді ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік-мәдени, экономикалық және экологиялық аспектілерді де қамтиды.

Ұсынылған мақала тұрғын үй кеңістігінің тарихи қалыптасуының белгілі бір кезеңінің трансформация ерекшеліктерін ашуға бағытталған. Зерттеудің негізі тарихи қалыптасқан кеңістікті зерттеу және талдау, сондай-ақ трансформацияланатын кеңістік синтезіндегі кеңістікті-уақыттық және әлеуметтік-орта аспектіні зерттеген отандық және шетелдік ғалымдардың теориялық көзқарастары негізінде жасалған материалдарға шолу болып табылады.

Осыған байланысты белгілі бір уақыт кезеңіндегі қоршаған ортаның кеңістіктік өзгерісін тарихи қалыптастыру барысында нақты қала құрылысы аумақтық бірлігін трансформациялау мәселелері қозғалады. Жұмыста қарастырылған мәселелер ХХ ғасырдың аяғы мен ХХІ ғасырдың басындағы уақытша шекараларды қамтиды және Ақмола, қазіргі Астана  трансформацияланатын тұрғын құрылымдарының ерекшеліктерін анықтауға бағытталған.