Себеп-салдарлық модельдер үшін әсер ету диаграммаларындағы айнымалылардың сызықтық шектеулері
Қаралымдар: 71 / PDF жүктеулері: 35
DOI:
https://doi.org/10.32523/2616-7263-2024-147-2-188-202Кілт сөздер:
Байес желісі, бағытталған ациклді график, графикалық модель, дәлел, дәлелдемелерді тарату, шартты Ықтималдықтар кестесі, әсер ету диаграммаларыАңдатпа
Мақалада Байес желілерінің теориясын (бұдан әрі БЖ) қолдана отырып, ықтималдық себеп-салдарлық модельдерді ұсынудың кейбір әдістері қарастырылады. Бұл модельдер әртүрлі белгісіздіктері бар тапсырмаларды жақсы сипаттайды. БЖ теориясы түйіндердің кейбір қосымша түрлерімен толықтырылған әсер ету диаграммалары немесе ӘД деп аталады. ӘД көптеген шешімдерді қарастыруға, оларды сандық бағалауға және қарастырылған нұсқалардың ішінен ең жақсысын таңдауға мүмкіндік береді. Дегенмен, ӘД-де оңтайлы шешімді табу мүмкін емес. ӘД-де кейбір айнымалыларға сызықтық шектеулер жүйесін құру мүмкін емес, дегенмен мұндай шектеулермен практикалық есептердің үлкен класы бар.
Мақалада кейбір БЖ айнымалыларындағы сызықтық шектеулерді сипаттау үшін ӘД-ні кеңейту идеясы сипатталған. Болашақта бұл әр түрлі белгісіздіктер мен кейбір айнымалылар арасындағы себеп-салдарлық байланыстары бар есептер үшін сызықтық бағдарламалау мағынасында оңтайлы шешімді табу үшін ӘД-да сызықтық бағдарламалау идеяларын қолдануға көмектеседі. Жұмыс «AP19679142 Сызықтық шектеулер мен сызықтық функционалдығы бар модельдерде Байес желілерінде оңтайлы шешімдерді табу. Алгоритмдер мен бағдарламаларды құру» гранттық қаржыландыру негізінде орындалды (2023-2025жж.). Оңтайлылық сызықтық бағдарламалау мағынасында -сызықтық шектеулер жүйесі, сызықтық функционалдың экстремумы түсініледі. Теория бағдарламалық өнімде жүзеге асырылады.
